لِسَرْ بِسْمِ اللهِ ێ

بِسْمِ اللهِ الرَّحْمَانِ الرَّحِیمِ

کَلِمَەیَا یَکِێ

بِسْمِ اللهِ، سَرِێ هَرْ خِێرِییَە. اَمْ بِخَوە ژِی، دِ سَرِی دَە دَسْتْ بِوِێ دِکِنْ. بِزَانَە هَیْ نَفْسَا مِنْ! اَڤْ کَلِمَەیَا مُبَارَكْ، چَاوَا کُو نِیشَانَا إسْلَامِێیَە، وِسَا ژِی، وِرْدِێ زِمَانِێ هَمُو مَوْجُودَانَە. هَکَە تُو بِخْوَازِی فَامْ بِکِی کُو بِسْمِ اللهْ قَوَتَکَە چِقَاسْ مَزِنَە کُو نَاقَدَە ؤُ چِە بَرَکَتَکَە زَافَە کُو سَرِی ؤُ دَاوِی ژِێ رَە تُنَیَە، لِڤِێ حِکَایَەکُۆکَا تَمْثِیلِی بِنِهِێرَە، گُهْدَارِی بِکَە. وِهَایَە:

ژِبُۆ مَرِڤِێ کُو دِ چُۆلِێنْ وَانْ عَرَبِێنْ کُۆچَرْ دَە دِگَرَە، لَازِمَە کُو نَاڤِێ سَرْمِیَانِێ قَبِیلَەیَکِێ بِگْرَە ؤُ بِکَڤَە بِنْ حِمَایَەیَا وِی؛ دَا کُو ژِ شَرِێ رِێبِرَانْ خَلَاصْ بِبَە ؤُ بِکَارِبَە إحْتِیَاجِێنْ خَوە تَدَارِكْ بِکَە. کُو وِسَا نَکَە، بِتَنَا سَرِێ خَوە، لِهَمْبَرْ نَیَارِێنْ بِێحَدُ وپِێدِڤِیِێنْ بِێسِینُۆرْ دِێ پَرِيشَانْ بِبَە.

هَا ژِبُۆ سَیَاحَتَکَە وِهَا، دُو مَرِڤْ دَرْدِکَڤِنْ چُۆلِێ ؤُ دِچِنْ. یَكْ ژِ وَانْ مُتَوَاضِعْ\ نَفْسْپِچُوكْ بُو، یِێ دِی قُرَە…یِێ نَفْسْپِچُوكْ، نَاڤِێ رَئِسَکِی ژِ خَوە رَە گِرْتْ؛ یِێ قُرَە نَگِرْتْ…یِێ کُو گِرْتْ، ژِ  خَوە رَە لِهَرْ دَەرِی بِسَلَامَتِی گَرِیَا. گَاڤَا رَاسْتِی رِێبِرَەکِی دِهَاتْ، دِگُۆتْ “اَزْ بِنَاڤِێ فِلَانْ رَئِیسِی دِگَرِمْ.” رِێبِرْ دَفْعْ دِبُو؛ نِکَارِبُو تِێکِلِی وِی بِبُویَا. گَاڤَا بِکَتَا کُۆنَکِی، بِخِێرَا وِی نَاڤِی، حُرْمَتْ دِدِیتْ. اِیجَا وِی یِێ قُرَە، دِ تَمَامِێ سَیَاحَتَا خَوە دَە وِسَا بَلَا دِیتِنْ کُو نَایَە تَعْرِیفْکِرِنْ. دَائِمَا دِرَهِلِی، دَائِمَا پَارْسَکِی دِکِرْ. هَمْ ذَلِیلْ بُو هَمْ رَذِیلْ…

هَا هَیْ نَفْسَا مِنْ آ قُرَە! تُو اَوْ سَیَّاحِی. اَڤْ دُنْیَا ژِی چُۆلَکَە. عَجْزُ وفَقِیرِیَا تَە بِێحَدَە. نَیُارِێنْ تَە، پِێدِڤِیِێنْ تَە بِێنِهَایَتِنْ. هَمِنْ وِسَایَە، نَاڤِێ مَالِکِێ أبَدِی ؤُ حَاکِمِێ أزَلِی یِێ ڤِێ چُۆلِێ بِگْرَە؛ دَا کُو تُو ژِ پَارْسَکِیَا تَمَامِێ کَائِنَاتِێ ؤُ ژِ رَهِلِینَا لِهَمْبَرْ هَرْ بُویَرِێ خَلَاصْ بِبِی.

بَلِێ، اَڤْ کَلِمَە، دَفِینَەیَکَە وِسَا مُبَارَکَە کُو اَوْ عَجْزُ وفَقِیرِیَا تَە یَا بِێنِهَایَتْ، تَە بِقُدْرَتُ ورَحْمَتَا بِێنِهَایَتْ ڤَە گِرِێ دِدَە ؤُ لِبَرْ دَرْگَایِێ قَدِیرِێ رَحِیمْ، وِێ عَجْزُ وفَقِیرِیِێ دِکَە شَفَاعَتْکَارَکِی هَرِی مَقْبُولْ. بَلِێ، دِرُوڤِێ وِی یِێ [وِێ یَا] کُو بِڤِێ کَلِمَەیِێ تَڤْدِگَرَە دِدَە وِی مَرِڤِێ کُو ژِ عَسْکَرِیِێ رَە قَیْدْ دِبَە، لِسَرْ نَاڤِێ دَوْلَتِێ حَرَکَتْ دِکَە. تِرْسَا وِی ژِ تُو کَسِی نَامِینَە. دِبِێژَە ” لِسَرْ نَاڤِێ قَانُونْ، لِسَرْ نَاڤِێ دَوْلَتِێ” ؤُ هَرْ اِیشُ وکَارِی دِکَە؛ لِهَمْبَرْ هَرْ تِشْتِی لِبَرْ خَوە دِدَە.

مَە دِ سَرِێ دَە گُۆتِبُو: “هَمُو مَوْجُودْ، بِزِمَانِێ حَالْ دِبِێژِنْ بِسْمِ اللهِ.” گَلُۆ بِررَا؟

اَرِێ، چَاوَا گَاڤَا تُو بِبِینِی، مِرُۆڤَكْ هَاتُ وتَمَامِێ شِێنِیِێنْ بَاژِێرْ، بِدَارِێ زُۆرِێ سَوْقِی جِیَکِی کِرُ وبِدَارِێ زُۆرِێ کَارُوبَارَانْ دَە خَبِتَانْدْ. تُو دِێ بَاشْ یَقِینُ وبَاوَرْ بِکِی کُو اَوْ مِرُۆڤْ، لِسَرْ نَاڤِێ خَوە ؤُ بِقَوَتَا خَوە تَڤْنَاگَرَە. بَلْکِی اَوْ عَسْکَرَکَە. لِسَرْ نَاڤِێ دَوْلَتِێ دِبِزِڤَە، پِشْتَا خَوە دِسْپِێرَە پَادِشَاهَکِی. عَیْنِی وِسَا ژِی، هَرْ تِشْتْ، بِنَاڤِێ جَنَابِێ حَقْ تَڤْدِگَرَە کُو اَوْ تُۆڤِێنْ مِینَا  ذَرَّەکُۆکَانُ و اَوْ دَنْدِكْ، وَانْ دَارِێنْ قَرَاسَە لِسَرْ سَرِێ خَوە رَادِگْرِنُ ووَانْ بَارِێنْ کُو بِقَاسِی چِیَایَانِنْ، رَادِکِنُ وهِلْدِگْرِنْ. وَرْ دِخُیِێ کُو هَرْ دَارَكْ، دِبِێژَە بِسْمِ اللهْ؛ ژِ وَانْ فِێکِی ؤُ مَیْوَەیِێنْ خَزِینَەیِێنْ رَحْمَتِێ، دَسْتِێ خَوە تِژَە دِکَە ؤُ ژِبُۆ مَە طَبْلَەوَانِیتِیِێ دِکَە. هَرْيَكْ بُۆسْتَانَكْ، دِبِێژَە بِسْمِ اللهُ ودِبَە سِیتِلَکَە ژِ مِطْبَخَا قُدْرَتِێ کُو گَلَكْ جُورَە بِجُورَە طَعَامِێنْ لَذِیذْ ئِێنْ جِهِێرَنْگِی تِێ دَە بِهَڤْ رَە تِێنْ پِژَانْدِنْ\پَحْتِنْ. هَرْ حَیْوَانَکَە مُبَارَكْ آ مِینَا چِێلَكْ، هِێشْتِرْكْ\دَڤَە، مِی ؤُ بِزِنِێ، بِسْمِ اللهْ دِبِێژِنْ؛ هَرْ یَكْ ژِ وَانْ، ژِ فَیْضَا رَحْمَتِێ دِبَە کَانِیَکَە شِیرِێ. لِسَرْ نَاڤِێ رَزَّاقْ، زَادُ وقُوتَکِی مِینَا آڤَا حَیَاتِێ کُو هَرِی لَطِیفْ، هَرِی نَظِیفَە، ژِ مَە رَە پِێشْکِێشْ دِکِنْ. کُۆكُ ورَهِێنْ هَرْ یَكْ نَبَاتْ، دَارُ وچِێرَکَكِی\گِیَایَکِی کُو مِینَا هَڤْرِیشِمْ نَرْمِنْ، دِبِێژِنْ بِسْمِ اللهُ ووَانْ کَڤِرُ وآخِێنْ کُو هِشْكِنْ، قُلْ دِکِنُ ودِ نَاڤْ وَانْ دَە دَرْبَاسْ دِبِنْ. دِبِێژِنْ “بِنَاڤِێ خَوەدِێ، بِنَاڤِێ رَحْمَانْ” ؤُ هَرْ تِشْتْ ژِ وَانْ رَە مُسَخَّرْ دِبَە.

بَلِێ، اَوْ شَاخُ وگُلِیِێنْ کُو لِهَوَایِێ بَلَاڤْ دِبِنْ، مَیْوَە دِدِنُ واِیجَا اَوْ کُۆكِێنْ کُو وِسَا بِرَاحَتِیَکَە بِێپَایَانْ دِ وَانْ کَڤِرُ وآخِێنْ\اَرْضِێنْ هِشْكْ دَە رَهْ بَرْدِدِنُ وبَلَاڤْ دِبِنُ ودِ بِنْ اَرْضِێ دَە خُرَکَانْ دِدِنُ وبِسَرْ دَە ژِی اَوْ پَلِێنْ نَازِكُ وکَسْكْ کُو لِهَمْبَرْ وِێ گَرْمَا شَدِیدْ، بِمَهَانْ تَرُ وتَزَە دِمِینِنْ، بِآوَایَکِی تُنْدْ دِبِێژِنْ شِیرَقُ وشِیمَاقِێ لِرُویِێ تَابِعِیُّونَانْ دِدِنُ وتِلِیَا خَوە دِخِنْ وِی چَاڤِێ وَانْ کُو بِلَا کُۆرَایِی لِوَانْ بَە ؤُ دِبِێژِنْ کُو: “اَوْ سَلَابَتْ، هِشْکِی ؤُ حَرَارَتَا کُو هَرِی زِێدَە تُو بِوَانْ بَاوَرِی ژِی، دِ بِنْ أمْرُ وفَرْمَانَانْ دَە حَرَکَتْ دِکِنْ کُو هَرْ یَكْ ژِ وَانْ رَهِێنْ کُو مِینَا هَڤْرِشِیمْ نَرْمِنْ، لِگُۆرْ فَرْمَانَا فَقُلْنَا اضْرِبْ بِعَصَاكَ الْحَجَرَ تَڤْدِگَرِنْ هَرْ وِهَا مِینَا آسَایِێ مُوسَا (ع.س) کَڤِرَانْ شَقْ دِکِنْ. اِیجَا هَرْ یَكْ ژِ وَانْ پَلِێنْ کُو مِینَا پَلِێ چِغَارَەیِێ طَنِكُ ونَازَنِینِنْ ژِی، لِهَمْبَرْ وِێ حَرَارَتَا کُو آگِرْ ژِێ دِبَارَە، مِینَا هَرْ یَكْ أعْضَایَکِی إبْرَاهِیمْ (ع.س) آیَتَا يَا نَارُ كُونِى بَرْدًا وَ سَلاَمًا دِخْوِینِنْ.

مَادَمْ هَرْ تِشْتْ ژِ آلِیِێ مَعْنَوِی ڤَە دِبِێژَە بِسْمِ اللهْ. لِسَرْ نَاڤِێ خَوەدِێ ، نِعْمَتِێنْ خَوەدِێ  تِینِنْ دِدِنْ مَە. اَمْ ژِی دِڤِێ بِبِێژِنْ بِسْمِ اللهْ. دِڤِێ کُو اَمْ لِسَرْ نَاڤِێ خَوەدِێ  بِگْرِنْ\بِسْتِینِنْ. نَخْوَە ژِ وَانْ مِرُۆڤِێنْ کُو نَە لِسَرْ نَاڤِێ خَوەدِێ دِدِنْ، دِڤِێ اَمْ نَسْتِینِنْ.

پِرْسْ: اَمْ ، بِهَایَکِی\فِیَتَکَە دِدِنْ وَانْ مِرُۆڤَانْ کُو لِبَرْطَبْلَەیِێنَە ؤُ مَالُ وفِێکِیَانْ دِفِرُۆشِنْ مَە. گَلُۆ ذَاتِێ کُو خَوەدِیِێ حَقِیقِی\أصْلِی یِێ وَانْ مَالُ ونِعْمَتَانَە، ژِ مَە چِە بِهَایِی دِخْوَازَە؟

بَرْسِڤْ: بَلِێ، اَوْ مُنْعِمِێ حَقِیقِی دِ بَرْگِیدَانَا وَانْ نِعْمَتِێنْ بِقِیمَتُ ووَانْ مَالَانْ دَە، بِهَایَکِی دِخْوَازَە. اَوْ بِهَا، سِێ تِشْتَە: یَكْ: ذِکْرْ، یَكْ: شُکْرْ، یَكْ: فِکْرَە. دِسَرِی دَە کُو مِرُۆڤْ بِبِێژَە “بِسْمِ اللهِ” ذِکْرَە. دِ دَاوِیِێ دَە “اَلْحَمْدُ لِلّهِ” شُکْرَە. دِ نَاڤِێ دَە یَانِی وَخْتِێ کُو مِرُۆڤْ ژِ نِعْمَتَانْ إسْتِفَادَە دِکَە وِهَا بِفِکِرَە ؤُ فَامْ بِکَە کُو: اَڤْ نِعْمَتِێنْ کُو نُوَازَەیِێنْ صَنْعَتِێ یِێنْ قِیمَتْدَارِنْ؛ مُعْجِزَەیِێنْ قُدْرَتُ ودِیَارِیَا رَحْمَتَا أحَدِێ صَمَدِینَە. هَا اَڤْ ژِی دِبَە فِکْرْ. مِرُۆڤَکِی مِسْکِینْ کُو هَدِیَەیَکَە هِێژَا یَا پَادِشَاهَکِی ژِ تَە رَە بِینَە ؤُ تُو ژِى رَابِی لِنْگِێ وِی رَامُوسِی؛ لِێ بَلِێ خَودِیِێ وِێ هَدِیَەیِێ  نَاسْ نَکِی، چِقَاسْ أحْمَقِیَە، عَیْنِی وِسَا ژِی، مِرُۆڤْ وَانْ ئِێنْ کُو لِبَرْ نِعْمَتَانِنُ و ژِآلِیِێ ظَاهِرِی ڤَە نِعْمَتَانْ دِدِنْ، رَابِە مَدِحْ بِکَە ؤُ ژِ وَانْ حَزْ بِکَە؛ اِیجَا مُنْعِمِێ حَقِیقِی ژِبِیرَا بِکَە، ژِ وِێ أحْمَقِیِێ بِقَاسِی هَزَارْ جَارِی خَرَابْتِرْ أحْمَقِیَکَە.

یَا نَفْسِێ، هَکَە تُو بِخْوَازِی وِهَا أحْمَقْ نَبِی، بِنَاڤِێ خَوەدِێ بِدَە، بِنَاڤِێ خَوەدِێ بِسْتِینَە، بِنَاڤِێ خَوەدِێ دَسْتْ پِێ بِکَە ؤُ بِنَاڤِێ خَوەدِێ بِخَبِتَە. وَالسَّلَامْ.

بَدِیعُ الزَّمَانْ سَعِیدِێ نُورْسِی

رِێبَرَا جِوَانَانْ

وَرْگِێرْ: آیْهَانْ مَرَتُۆوَارْ

 




Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.